Categorie: 2021

Wandel jij ook zo graag?

Ik vind het altijd heerlijk. Ik wandel als mijn hoofd vol is, of mijn hart leeg voelt, als ik lang heb stilgezeten…
Friedrich Nietzsche zei het al:
‘Ga zo weinig mogelijk zitten. Hecht geen geloof aan gedachten die niet tijdens het vrijelijk bewegen buiten zijn ontstaan’

Ik zie ook altijd weer nieuwe dingen. Of eigenlijk zie ik dingen die ik eerder al zag, maar waar ik opeens betekenis in zie. Zo zag ik deze boom, helemaal alleen. En ik dacht: wát een kracht straalt deze boom uit. Alleen, maar niet eenzaam. Een gedachte die ontstond omdat ik het op dat moment zo heerlijk vond om in mijn eentje, in stilte te wandelen.

Niet alleen de kracht, maar ook de schaduw van de boom bracht me op gedachten. Deze boom is sterk mét zijn schaduw. De schaduwkant hoort er gewoon bij. Net zoals jouw schaduw ook bij jou hoort. De zon en de schaduw, vreugde en verdriet.

Ik zie ook altijd weer nieuwe dingen. Of eigenlijk zie ik dingen die ik eerder al zag, maar waar ik opeens betekenis in zie. Zo zag ik deze boom, helemaal alleen. En ik dacht: wát een kracht straalt deze boom uit. Alleen, maar niet eenzaam. Een gedachte die ontstond omdat ik het op dat moment zo heerlijk vond om in mijn eentje, in stilte te wandelen.

Niet alleen de kracht, maar ook de schaduw van de boom bracht me op gedachten. Deze boom is sterk mét zijn schaduw. De schaduwkant hoort er gewoon bij. Net zoals jouw schaduw ook bij jou hoort. De zon en de schaduw, vreugde en verdriet.

Bomen zijn net mensen. En je kunt er lang over filosoferen of gewoon een beetje mijmeren.

Heb jij ook een boom in je omgeving die jou iets zegt? Waar je een verhaal bij zou kunnen verzinnen?

Creatieve tip:

Maak de komende week eens elke dag een foto van een boom. Wat wordt jouw foto van de dag en waarom?
Welke betekenis zie je erin?

Als je dit gaat doen, heb je meteen een leuke reden om nu écht te gaan wandelen. (voor als je moeite hebt om in beweging te komen)

Of kijk en luister naar het verhaal van de drie bomen* en teken/schilder de boom waarmee jij verbinding voelt. 

• Het verhaal van de drie bomen

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Je hebt vast weleens van rouwfasen en rouwtaken gehoord.
Als je zelf rouwt, is dat in het begin denk ik niet zo interessant.
Alsof je je zou afvragen: O, in welke fase bevind ik me nu? Of: welke taak zal ik vandaag eens aanpakken?

Toch, dat merkte ik ook bij mezelf, heb je als rouwende vaak behoefte aan kennis over rouw. Hoe werkt het? Wat staat me te wachten? Hoe kom ik er doorheen?

Er zijn verschillende rouwmodellen en er is veel over rouw geschreven. Zo schreef William Worden wat rouwtaken zijn. Hij noemde er vier:

1. Het verlies onder ogen zien. …
2. Omgaan met de pijn van het verlies. …
3. De derde rouwtaak bestaat erin zich aan te passen aan een   leefomgeving zonder de overledene. …
4. Het bewaren van de herinnering aan de overledene.

Nu ik mensen met rouw begeleid, merk ik dat deze taken me enig houvast geven in de gesprekken. En, heel fijn, ze geven me creatieve inspiratie.
Zo bleven mijn ogen hangen bij die zin: ‘het verlies onder ogen zien’. En kijk, hier ontstond mijn collagekunst. Ogen werden tranen.

Ogentroost

Wat brengt dat een enorm verdriet teweeg als je je verlies onder ogen ziet… Tegelijk brengt het creatief vormgeven ook weer een soort rust en blijdschap van het creëren. Iets moois maken is zo troostvol. Hier ontstond ogentroost.

Na de vorige Wekelijkse Inspiratie kreeg ik een fijne reactie. ‘Jouw mails zijn een soort ogentroost’. Wat een mooi woord.
Ogentroost is een plantje: ‘Euphrasia officinalis’. In het Grieks betekent het ‘vreugde, goed humeur of blijdschap’. Deze plant wordt ogentroost genoemd vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen. Bepaalde stoffen in de Euphrasia helpen namelijk bij oogproblemen.

Creatieve tip:

Laat je inspireren door bovenstaande plaatjes en maak je eigen tranen/ogencollage, of maak ‘ogentroost’. Knip of scheur plaatjes of gekleurd papier uit en maak er ‘Euphrasia officinalis’ van, een mooie (fantasie)bloem of plantje, jouw persoonlijke ogentroost.

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Afgelopen week wandelde ik op een grijze dag mijn bijna dagelijkse rondje. Ik had moeite met de wereld om me heen (grijs, grauw, ziekte, verdriet en de beelden van het wereldnieuws op mijn netvlies…). In een traag ‘mijmer-tempo’ kwam ik op een nogal modderig pad terecht.

Ach ja, ‘we modderen ook maar wat aan’ dacht ik. Met mijn hoofd gebogen liep ik verder, natuurlijk goed oplettend dat ik niet in zo’n modderplas zou stappen.

De plassen op het pad gaven best een mooi beeld. Ik zag de wolken erin gespiegeld. Met mijn mobieltje maakte ik een aantal foto’s en zo ving ik een beetje lucht en licht in de zwaarte.

Toen opeens de zon doorbrak, maakte mijn hart een sprongetje. In de donkere grond ontstond zo mooi een lichtpuntje, voor mij een teken van moed en hoop.

Lichtpuntjes en ‘uit je doolhof van rouw’

‘Vind je het niet moeilijk om altijd maar met rouw bezig te zijn?’ vroeg pas iemand aan me.

Ik vind het juist fijn om samen met cliënten  de andere kant van rouw te ontdekken: liefde, leven, lichtpuntjes en mooie herinneringen. Door het donker heen ontdek je juist het lichtste licht. ‘Het wordt helemaal niet mooi!’ riep pas iemand enigszins gefrustreerd, terwijl ze donkere strepen kraste.

Eigenlijk was dat juist ‘mooi’ dat ze dat benoemde. Wat ze tekende? Haar landschap van rouw. Daar kwam gaandeweg meer kleur in. Het licht en donker, zwart en kleuren…

(‘Uit je doolhof van rouw’ is een traject van 6 individuele tekensessies. Offline in mijn creatieve kamer. Startdatum in overleg)

Troostvol Tekenen

Na de vorige ‘Wekelijkse Inspiratie’ kreeg ik een prachtige tekening toegestuurd met persoonlijk verhaal, naar aanleiding van de creatieve tip.

Zoals je zelf waarschijnlijk al weet: Rouw is nooit verwerkt. Maar je kunt wel iets in een tekening verwerken. Of juist even jezelf afleiden en fijn tekenen. Inzoomen op de lichtpuntjes en hulpbronnen.

Creatieve tip

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Het was op een moment dat ik in mijn tuin werkte. Ja, heel af en toe doe ik dat, omdat er te veel onrust bij me ontstaat… (te vol, te veel, te overheersend onkruid).

Een moment waarop ik de klimop zag, en het woord opeens zo binnenkwam. Klimop. Klim op. En och, ja, ik wenste het mezelf zo toe. Op die dag van ‘met mijn ziel onder de arm’. Ik plukte wat klimop en dacht na over dat ene woord waar zoveel goede wens inzit.

Opklimmen is handig als er een laddertje is. En zo, mijmerend over de klimop, kreeg ik zin om te tekenen en betekenis te geven aan dit woord én deze tekening.

Inmiddels staat deze kaart in mijn webshop.  

Als je opklimt heb je houvast nodig. Bij de klimop is dat goed te zien, hoe het zich vasthecht aan de muur, of hoe het slingert om een tak.
Wie moet loslaten, heeft houvast nodig. Houvast en vasthouden… ik zag het plaatje van de ‘troostvogeltjes’ voor me.

Wie of wat je ook moet laten gaan, er is 1 ding dat je altijd kunt vasthouden: Liefde.

Creatieve tip

Het is een terugkerend thema in mijn tekeningen en schilderijen. Ik teken graag hartjes. Eenvoudig én fijn om te doen. En mooie tegenhanger van hard werken: Rouw is hard werken, dus je mag veel hart werken.

Vasthouden en loslaten vanuit het hart. Terwijl ik daarover nadacht, ontwierp ik een tijdje geleden deze tekening. Teken zo’n hart, dat verandert in een vogel die weg vliegt…..Je kunt het op allerlei creatieve manieren uitwerken. Voor jezelf erover schrijven is ook een optie. Wat móet je vasthouden? Wat wil je vasthouden? Wat moet of wat wil je loslaten?

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Kijk nou! Vier sleutels.

Ja en? Wat is daar zo bijzonder aan? Het zijn natuurlijk wel leuke sleutels, allemaal verschillend. Maar toch..

Ja en! Dat is wél heel bijzonder, als je ze op een toevallig vakantie-adres ergens op een kastje aantreft, als je de dag daarvoor nog het youtubefilmpje * van Manu Keirse zag en beluisterde over…4 sleutels.

Op de vraag: ‘Hoe kun je het beste omgaan met mensen in rouw?’ antwoordt Manu Keirse:
Er zijn 4 sleutels om de deur naar de toekomst te openen, voor mensen met rouw.

1. Luisteren
2. Informatie. Mensen hebben juiste informatie nodig, ook bij vreselijke omstandigheden
3. Warmte en genegenheid
4. Herinneren. Laat de herinnering levendig zijn. Men zegt ‘je moet loslaten’, maar je moet anders leren vasthouden. Vasthouden in herinnering, in plaats van in werkelijkheid.

Als je deze vier sleutels hanteert, help je mensen om de deur naar de toekomst open te houden.

Creatieve tip

Teken de omtrek van verschillende sleutels. Je kunt ze kleuren of er iets bij tekenen of erbij schrijven. Er zijn veel variaties te bedenken. Ik noem er enkele.

1. Teken een bosje sleutelbloemen.
2. Teken je geluk sleutel. Of je troost-sleutel. Hoe ziet die eruit?
3. Teken 4 sleutels die staan voor de genoemde sleutels door Manu Keirse.
4. Laat je fantasie maar stromen…. Maak er fantasiefiguren van of vul in met hartjes, andere vormen, kleur, enz. enz.

De sleutel naar je hart

Warmte en genegenheid zijn belangrijk in een periode van rouw. Het is fijn als je omgeving jou dat geeft in de tijd van rauwe rouw (en daarna).
(of om het anderen te geven, als je zelf niet rouwt)
Maar het belangrijkste is om goed naar jezelf te luisteren. Wat heb jij nodig? Wat heeft jouw hart nodig? Wat is de sleutel naar lief zijn voor je hart? Lief zijn voor jezelf.

* Je kunt het filmpje van Manu Keirse hier zien.

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Ik heb de draad weer opgepakt na mijn weekje fietsvakantie. Een week van veel bewegen én stilstaan. Ik heb voluit genoten van mooie momenten en soms denderde een moment van gemis binnen. Een fijne, ontspannen vakantie is voor mij: ruimte voor alles wat zich aandient. En die was er.  Als je mij vraagt: ‘hoe gaat het?’ zal ik nu antwoorden: ‘goed, ik ben aan het nagenieten van mijn vakantie.’ Hoe gaat het met jou?

Hoe gaat het met je? is misschien een eenvoudige vraag, maar soms zo moeilijk te beantwoorden.

‘Hoe gaat het met je?’ vroeg ik haar en geschrokken keek ze me aan.
‘Hoezo, is er iets dan?’ ‘Nee, maar ik ben gewoon benieuwd hoe het met je is.’
Het is alweer lange tijd geleden dat ik deze vraag stelde aan een vriendin.

Tegenwoordig krijg ik vaak een ander antwoord als ik deze vraag stel aan vriendinnen.
‘Druk’, zeggen ze vaak. En soms moet ik naar de volle invulling van een agenda luisteren.
Toen ik zelf eens dat antwoord gaf ‘druk’, werd een goede vriendin heel boos. Nou ja, niet echt, goede vriendinnen worden niet heel boos. Maar een beetje geërgerd was ze wel. ‘Dat is toch geen antwoord op de vraag? Iedereen zegt tegenwoordig maar ‘druk’. Dat is niet hoe het met je gaat.’

Dus nu zeg ik nooit meer ‘druk’ als iemand vraagt: ‘hoe gaat het?’ Het gaat ‘goed’, ‘redelijk’, of ‘tja, ik leef met een gat in mijn hart’, of ‘ik golf door het leven, de ene dag gaat beter dan de andere’ en nu na mijn vakantie, zal ik dus iets over die vakantie vertellen ….ik heb inmiddels veel antwoorden om uit te kiezen. Afhankelijk van wie, wanneer en hoe men het vraagt. En of ik de ruimte voel en tijd heb om er iets meer over te zeggen.

En ‘alles goed?’ beantwoord ik altijd met ‘ja hoor’. Of soms met ‘alles is wel veel he’.  (uit mijn voorraadje clichés, altijd handig)

Hoe gaat het vandaag met je?

Misschien is dat een betere vraag? De vraag te betrekken op het hier en nu. Maar ach, als iemand  geïnteresseerd vraagt hoe het met je gaat, is dat toch fijn? Wat mij betreft prima. Voorwaarde voor mij om eerlijk te antwoorden, is wel dat men tijd en ruimte heeft om naar me te luisteren. Écht te luisteren. 

Kort nadat ik deze bovenstaande tekst schreef, las ik een artikel in de Volkskrant. De schrijver suggereerde om de vraag ‘hoe gaat het?’ niet meer te stellen. Omdat de vraag zo moeilijk te beantwoorden is als je rouwt. Ik schreef al eens eerder over de gevoeligheid van woorden. Maar deze vraag: ‘hoe gaat het met je?’ houd ik in mijn taalgebruik.

Creatieve tip:

Teken een blad vol vraagtekens en vraag je heel bewust af: hoe is het nu met mij? Hoe is het NU met mij? Een goede oefening in mindfulness.
Ga ontspannen zitten, voeten plat op de grond. Voel je ademhaling. Haal maar eens een paar keer bewust adem. In en uit.

Van 1 vraagteken kun je een kunstwerkje maken. En als je een vraagteken spiegelt, heb je een hart.

Hoe gaat het met je? Ik wens je van harte wat jij het beste kunt gebruiken.

Deze blog is eerder verstuurd naar de ontvangers van mijn Wekelijkse Inspiratie.
Wil jij ook gratis wekelijks een mail met creatieve inspiratie en blogs over rouw?
Schrijf je dan hier in.

Vanochtend stond ik, zoals bijna elke ochtend, een tijdje mijmerend voor mijn keukenraam en keek naar buiten, naar mijn tuin. Tussen het vele onkruid staan mooie bloemen. Nee, het is niet, zoals gewenst andersom, dat er tussen prachtige bloemen wat onkruid staat.

Gelukkig zijn de kleurrijke bloemen nog goed zichtbaar.

Opeens zag ik iets bewegen. Een muis! Ai, die zou ik liever niet zichtbaar hebben. Ik wéét dat mijn tuin een paradijsje is voor muizen, maar met mijn muizenangst wil ik ze gewoon niet zien. Dan lijkt het net of ze er niet zijn.
Muizen tekenen vanuit een druppel, vind ik dan wel weer leuk.

Iets zichtbaar maken, vind ik niet zo moeilijk. Vrolijke vogeltjes, troostvogeltjes, verdriet of muizenissen krijgen als vanzelf vorm op papier. Iets hoorbaar maken vind ik ook niet zo moeilijk. Ik houd van taal en spelen met woorden.

Maar als het om gevoel gaat en gemis door rouw, is het een ander verhaal. Het is best alweer lang geleden dat ik de naam van Robbin typte. Ik wil niemand met mijn verlies en verdriet belasten. En mijn omgeving denkt: ‘laat ik er maar niet over beginnen, want anders denkt ze er weer aan.’ (‘wat je niet zegt, dat is er niet’)

Ik hoef ook niet altijd over mijn gemis te praten. Als ik met vrienden samen ben, en ze weten van mijn verlies, is dat meestal ok. Ik kan er zelf over beginnen of niet.

Iets zichtbaar of hoorbaar maken van je gevoel bij rouw. Hoe doe jij dat? Doe jij dat? Teken of schrijf je graag? Begin je zelf een gesprek daarover, of wacht je liever af tot de ander begint, ernaar vraagt? Ik ben best benieuwd en lees graag jouw reactie via de mail. 

Heb je zin om ook te tekenen?
zie: https://wilmakoolstra.nl/nieuws/

Wat was het afgelopen week een grijze, verdrietige week.  

Vooral donderdag, 15 juli. Een datum die je niet snel vergeet. Limburg, Duitsland en België stroomden over en dat had verschrikkelijke gevolgen.

Peter R de Vries… een aanslag op een mens, en ook op het gevoel van recht en veiligheid. Nu overleden.

Als nieuws te heftig wordt, als het mij teveel overspoelt (en dat deed het echt, met al dat water en tranen bij velen), dan sluit ik me af.

Toen op donderdagavond de tv aanstond en alle gesprekken en nieuwsberichten de kamer binnen denderden, ben ik op een rustige plek gaan zitten.

Met vulpen tekende ik waterdruppels. Druppels waarbij ik tranen voelde. En ik maakte grote overspoelende golven. Al snel ontstonden deze troostvogeltjes.

Universele rouw raakt aan persoonlijke rouw. Ik voelde mijn eigen verlies en dacht aan lotgenoten, medereizigers in rouw. Juist als ‘het hele land’ rouwt, kun je jouw eigen verlies extra heftig voelen.

Tekenen geeft rust.

Druppels tekenen is fijn. Door de herhaling van deze vormen hoef je er niet steeds bij na te denken. Stil mijmerend of juist in gedachten kun je zo een vel vol tekenen. En verder invullen met lijnen en vormen. Of inkleuren.

Teken een blad vol druppels. Keer ze om, kantel ze, teken druppels door elkaar en maak je eigen troostvogeltjes, troostbloemen of abstracte kunst. Laat je fantasie de vrije loop.

 Na alle regen en nare berichten deze week, hoop ik dat de zon je zal verwarmen.

Woorden:

Dagelijks zie ik overal om me heen wel iets dat me inspireert. Of ik lees mooie teksten, quotes die me raken.

En soms denk ik ‘wat een cliché’ , te vaak gelezen. Of ik denk ‘wat een dooddoener’, terwijl ik een hekel heb aan alle woorden met ‘dood’ erin.

Ik heb ze weleens opgeschreven: doodlopend, doodmoe, doodgewoon en erger nog ‘doodleuk’, alsof er ook maar iets is dat leuk is aan de dood.

De clichés bij rouw.. je kent ze vast wel. Die van het ‘een plekje geven’ en ‘het leven gaat gewoon door’ en ‘alles komt goed’. Inmiddels ben ik zelf nogal clichématig aan het schrijven. Er is al zoveel over deze uitspraken geschreven..

Soms vallen woorden zo verkeerd. 

Op zoek naar woorden voor deze mail, zag ik opeens het plaatje voor me: De woorden die verkeerd vallen. En toen mijn oog viel (ook nog een vallend oog..)op de letterstempels voor me, zag ik inspiratie voor deze tekening.

Daarmee zag ik tegelijk de oplossing. Laat ze wegstromen die woorden die verkeerd vielen. Wees mild. Meestal bedoelen mensen het echt goed.  
Sluit mooie woorden in je hart. Delete de andere.

Woorden nodigen mij vaak uit tot tekenen. Zo plopte het woord ‘verbloemen’ bij me op. Daar kan ik over schrijven, maar ik gebruikte de letter ‘o’ om bloemetjes te tekenen.

Woorden…. Ik ben nog lang niet uitgeschreven.

Creatieve Tip:

Letterstempels zijn leuk! De letters, zo door elkaar gehusseld op tafel, kunnen je inspireren tot woorden en tekeningen.

Woorden worden zinnen.
En tekenen in de tijd.

Stempel een woord en associeer: wat roept dit woord bij je op? Maak er een mooi plaatje van. Met tekenkrabbels. En zet de datum erbij. Woorden als tekenen in de tijd. Juist als je je verloren voelt in de tijd, fijn om later terug te zien. Dít heb ik toen gedaan.

Overal is inspiratie. En er zijn veel manieren om in 5 minuten iets te tekenen. Dat is fijn als je weinig energie hebt.

Op mijn keukentafel ligt altijd wel een balpen en papier. Nu lag er een notitieblok met wit papier, maar je kunt natuurlijk ook op een krant of in een tijdschrift tekenen.

Open je keukenla en kies een voorwerp.. ziehier wat ik koos. En zo ontstaat er een bosje mixerbloemen. Mogelijkheden om in te kleuren en verder te tekenen in overvloed.

Ik bewerkte de foto nog even op mijn beeldscherm.

‘Kunst uit de Keukenla’ is een hoofdstuk uit ‘Kleurenderwijsjes’. Dit boekje is helaas uitverkocht en wordt niet opnieuw gedrukt. Ik zal hier regelmatig inspiratie delen. En stil in mijn achterhoofd ontstaat inspiratie voor een nieuw boek. Een mix van ‘tekenen troost’ en ‘tekenen maakt blij’

Ik wens je die mix toe vandaag: momenten van blij als het kan, en troost waar nodig is.

Een bosje mixerbloemen voor jou 😊